Kosten en bereik van het waarschuwings- en alarmeringssysteem

Er zijn in Nederland op dit moment twee landelijke systemen die worden ingezet als crisiscommunicatiemiddel: de sirene en NL-Alert. De sirene heet ook wel het Waarschuwings- en Alarmeringssysteem (WAS) en is sinds 1998 in gebruik. De drempel om de sirene in te zetten is hoog. In veel gevallen is geen sprake van een levensbedreigende situatie. Ook biedt de sirene geen handelingsperspectief. De minister is voornemens om de sirene uit te faseren, maar dit enkele keren uitgesteld.

Voor het WODC heeft Cebeon, samen met Regioplan, de toegevoegde waarde van de sirene in vergelijking met andere crisiscommunicatiemiddelen vergeleken. Deze vraag is beantwoord met een maatschappelijke kosten-baten analyse als denkkader. Er zijn drie scenario’s onderzocht: uitfaseren van de sirene, volledig instandhouden of de sirene alleen op risicolocatie aanhouden.

Met het uitfaseren van de sirene zijn ook kosten verbonden vanwege het ontmantelen van het systeem. Als de sirene per 2025 wordt uitgefaseerd kost dat 58 mln. euro. Deze kosten worden gemaakt door het Rijk en veiligheidsregio’s. Daarmee neemt het bereik van de crisiscommunicatie af met 8%, oftewel 1,2 mln. mensen.

Het volledig instandhouden van de sirene kost bijna 170 mln. euro tot 2040. Dit is inclusief noodzakelijke vervanging van verouderde apparatuur. Hiermee is het bereik dus 8% hoger. Dit neemt in de toekomst vermoedelijk af doordat het bereik van NL-Alert steeds groter wordt.

Met het instandhouden op alleen risicolocaties is ongeveer 80 mln. euro gemoeid. Dit is dus 20 mln. meer dan bij uitfaseren. Het gaat hier dan vooral om locaties in de nabijheid van industriecomplexen.

Het bereik is verschillend per tijdstip (overdag, avond of nacht) en voor specifieke doelgroepen, bijvoorbeeld voor mensen die minder gebruik maken van een mobiele telefoon of minder zelfredzaam zijn. Uitgaande van het hogere bereik van 8%, kost de sirene ongeveer 6 euro per bereikte inwoner per jaar. In de literatuur is de betalingsbereidheid per levensjaar berekend. Hierdoor zou de sirene 22 dodelijk slachtoffers moeten voorkomen, ofwel 1750 levensjaren moeten opleveren, wil het economisch rendabel zijn.

Video-impressies